Rząd przyjął trzy projekty ustaw, które ograniczają dostęp do e-papierosów. Prognozowany wzrost cen detalicznych tych urządzeń wyniesie ok. 50 zł za sztukę

Na tym nie koniec. Opodatkowane zostaną wielorazowe papierosy elektroniczne, podgrzewacze tytoniu oraz urządzenia wielofunkcyjne.

Opodatkowanie substytutów tradycyjnych wyrobów tytoniowych

Pierwszy z projektów, który przyjęła 21 stycznia br. Rada Ministrów jest o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra finansów.

Projekt przewiduje opodatkowanie substytutów tradycyjnych wyrobów tytoniowych oraz urządzeń do waporyzacji, czyli wielorazowych papierosów elektronicznych, podgrzewaczy do wyrobów nowatorskich oraz urządzeń wielofunkcyjnych. Chodzi o zmniejszenie spożycia – w tym szczególnie przez osoby nieletnie – substancji szkodliwych dla zdrowia oraz silnie uzależniających.

Przepisy zakładają, że podatek akcyzowy zostaje nałożony na nowe kategorie wyrobów, czyli saszetki nikotynowe oraz inne wyroby nikotynowe. Akcyza ma objąć także urządzenia do waporyzacji, czyli wielorazowe papierosy elektroniczne, podgrzewacze tytoniu oraz urządzenia wielofunkcyjne. Podatek będzie dotyczyć również zestawów części do urządzeń do waporyzacji.

Według projektu ustawy stawka akcyzy na urządzenia do waporyzacji i zestawy części do urządzeń do waporyzacji będzie wynosić 40 zł za sztukę albo zestaw, a w przypadku jednorazowych papierosów elektronicznych podwyższona zostaje akcyza od zawartego w nich płynu – o 40 zł za sztukę.

Podatkiem akcyzowym nie będą objęte urządzenia do waporyzacji oraz inne wyroby nikotynowe, które przeznaczone są wyłącznie do celów medycznych. 

Rozszerzona została definicja wyrobów nowatorskich o wyroby beztytoniowe – zarówno z nikotyną jak i bez nikotyny – w których tytoń jest zastępowany innym surowcem, np. herbatą czy konopiami siewnymi.

Według ministerstwa finansów nowe przepisy zrównoważą sytuację rynkową i poprzez zwiększenie ceny utrudnią dostęp do jednorazowych oraz wielorazowych papierosów elektronicznych i podgrzewaczy. Prognozowany wzrost cen detalicznych tych urządzeń wyniesie ok. 50 zł za sztukę.

Nowe przepisy mają wejść w życie od 1 kwietnia 2025 roku i mają być stosowane:

• od 1 lipca 2025 roku, jeśli  chodzi o urządzenia do waporyzacji, zestawy części do tych urządzeń i płynu zawartego w jednorazowych papierosach elektronicznych;
• od 1 sierpnia 2025 roku w przypadku saszetek nikotynowych i innych wyrobów nikotynowych.

Zakaz sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznym aromacie

Rada Ministrów przyjęła ponadto projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, przedłożony przez ministrę zdrowia.

Rząd wprowadza zakaz sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznym aromacie, np. mentolowym. Nowe rozwiązanie dostosowuje polskie prawo do przepisów Unii Europejskiej. - Naprawiamy w tym zakresie legislacyjne opóźnienia poprzedniego rządu - można było usłyszeć na wtorkowym posiedzeniu Rady Ministrów.

Ministra zdrowia tłumaczyła, że obecne przepisy dopuszczają sprzedaż podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznym aromacie, co jest szkodliwe dla zdrowia. Przykładowo, obecność mentolu przyczynia się do wspierania i utrzymywania używania tytoniu oraz prowadzi do zwiększenia atrakcyjności wyrobów tytoniowych.

Nowe przepisy są zgodne z wytycznymi Światowej Organizacja Zdrowia, która wzywa do usunięcia stosowania w wyrobach tytoniowych składników, które poprawiają właściwości smakowe tego rodzaju produktów.

Według nich producenci i importerzy nowatorskich wyrobów tytoniowych nie będą mogli sprzedawać podgrzewanych wyrobów tytoniowych o charakterystycznym aromacie, a produkty te będą mogły pozostawać w obrocie nie dłużej niż przez 9 miesięcy od dnia wejścia w życie nowych przepisów (14 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw).

Sankcje na e-papierosy beznikotynowe

Trzeci z projektów, jaki przyjęła wczoraj Rada Ministrów, dotyczy zmiany ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, również przedłożony przez ministrę zdrowia.

Nowe przepisy przewidują rozszerzenie zakazu sprzedaży osobom poniżej 18. roku życia elektronicznych papierosów bez nikotyny oraz pojemników zapasowych. E-papierosy beznikotynowe zostają objęte takimi samymi zasadami, jak nikotynowe. Zakaz będzie także dotyczył sprzedaży woreczków z nikotyną.

Rozszerzony zostaje także zakaz sprzedaży e-papierosów beznikotynowych na odległość, w tym przez Internet. Produktów tych nie będzie można ich również kupować w automatach. Zakazana też będzie reklama i promocja elektronicznych papierosów lub pojemników zapasowych posiadających płyn beznikotynowy, analogicznie jak dla tego typu produktów posiadających nikotynę.

Ponadto używanie papierosów elektronicznych z płynem beznikotynowym będzie zakazane w miejscach publicznych, gdzie obecnie obowiązuje zakaz używania papierosów elektronicznych z płynem zawierającym nikotynę. Chodzi m.in. o teren jednostek organizacyjnych systemu oświaty, na przystankach komunikacji publicznej, w restauracjach czy w ogólnodostępnych miejscach przeznaczonych do zabaw dzieci.

Co więcej, na opakowaniach zbiorczych oraz jednostkowych pojemnikach zapasowych oraz papierosów elektronicznych bez nikotyny musi zostać umieszczone ostrzeżenie: „Wyrób szkodliwy dla zdrowia”.

Państwo będzie miało większy nadzór nad płynami beznikotynowymi - informacje o tych wyrobach będę musiały być zgłaszane do Prezesa Biura do spraw Substancji Chemicznych. Według ministry zdrowia zgłaszanie płynów beznikotynowych wpłynie na ich jakość, ponieważ będzie można zweryfikować czy w składzie papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych nie znajdują się substancje zakazane. Chodzi np. o dodatki, które w formie niespalonej mają właściwości rakotwórcze, mutagenne lub działające szkodliwie na rozrodczość człowieka.

Wprowadzone zakazy i zgłoszenia dotyczyć będą także sprzedaży woreczków z nikotyną. Zawartość  nikotyny w woreczku nikotynowym nie może przekraczać 20 mg/g, a na opakowaniu jednostkowym i opakowaniu zbiorczym woreczków nikotynowych umieszczone musi zostać ostrzeżenie:,,Ten wyrób szkodzi Twojemu zdrowiu i powoduje uzależnienie”.

Zgodnie z raportem Światowej Organizacji Zdrowia, ryzyko uzależnienia od tytoniu jest ponad dwukrotnie większe wśród dzieci i dorosłych do 20. roku życia, którzy używali elektronicznych papierosów z nikotyną, jak również elektronicznych papierosów bez nikotyny.

Nowe przepisy będą wymagały notyfikacji w Komisji Europejskiej (ok. trzech miesięcy). Rozwiązania dotyczące zakazu sprzedaży powinny wejść w życie w II kwartale 2025 roku.